بیماری عروق کرونر(Coronary Artery Disease)

بیماری عروق کرونر یکی از شایع‌ ترین بیماری‌های قلبی است که زمانی رخ می‌دهد که رگ‌های تغذیه‌ کننده عضله قلب یعنی عروق کرونر دچار تنگی یا انسداد شوند.

این وضعیت به دلیل تجمع چربی، کلسترول و مواد دیگر در دیواره داخلی این رگ‌ها به وجود می‌آید.

این رسوبات که پلاک نام دارند باعث کاهش جریان خون به عضله قلب می‌شوند و در موارد شدید ممکن است منجر به حمله قلبی شوند.

علائم بیماری عروق کرونر

علائم این بیماری ممکن است در ابتدا خفیف یا حتی نامحسوس باشند. اما با پیشرفت بیماری علائم زیر رایج هستند:

1. درد یا فشار در قفسه سینه (آنژین)

شایع‌ترین علامت احساس سنگینی یا درد در وسط قفسه سینه است که ممکن است به شانه، بازو یا فک سرایت کند. این درد معمولاً در زمان فعالیت یا استرس بیشتر می‌شود.

2. تنگی نفس

وقتی قلب نتواند خون کافی پمپ کند ممکن است بیمار در انجام فعالیت‌های ساده مانند بالا رفتن از پله دچار تنگی نفس شود.

3. خستگی غیرعادی

بسیاری از بیماران احساس ضعف یا خستگی شدید بدون علت خاص دارند به‌ویژه هنگام تلاش فیزیکی.

4. علائم خاص در زنان

در زنان ممکن است علائمی مانند تهوع، درد در پشت یا گردن و اضطراب جایگزین درد قفسه سینه شود.

عوامل خطر بیماری عروق کرونر

بعضی از فاکتورها می‌توانند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهند، از جمله:

• چربی خون بالا (LDL بالا، HDL پایین)
• سابقه خانوادگی بیماری قلبی
• دیابت یا مقاومت به انسولین 
• بی‌تحرکی و اضافه وزن
• سیگار کشیدن
• فشار خون بالا
• تغذیه ناسالم

هرچه تعداد این عوامل در فرد بیشتر باشد خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر بالاتر خواهد بود.

روش‌های تشخیص بیماری عروق کرونر

پزشک معمولاً بر اساس شرح حال معاینه بالینی و انجام تست‌های زیر بیماری را بررسی می‌کند:

1. نوار قلب (ECG)

برای بررسی فعالیت الکتریکی قلب و تشخیص اختلالات احتمالی.

2. تست ورزش

ثبت نوار قلب در حین فعالیت فیزیکی (معمولاً دویدن روی تردمیل) برای بررسی پاسخ قلب به استرس.

3. سی‌تی آنژیوگرافی یا اسکن قلب

روش غیرتهاجمی برای مشاهده وضعیت عروق کرونر با استفاده از اشعه ایکس و ماده حاجب.

4. آنژیوگرافی کرونر

دقیق‌ترین روش تصویربرداری از عروق قلبی که معمولاً قبل از انجام درمان‌های تهاجمی استفاده می‌شود.

روش‌های درمان بیماری عروق کرونر

درمان این بیماری شامل سه بخش کلی است: تغییر سبک زندگی، دارودرمانی و مداخلات پزشکی.

1. تغییر سبک زندگی

• کاهش مصرف چربی‌های اشباع و قندهای ساده
• فعالیت منظم بدنی (مثلاً پیاده‌روی روزانه)
• کاهش وزن و مدیریت استرس
• ترک سیگار

2. داروها

داروهای مختلفی برای کنترل علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری تجویز می‌شوند از جمله:

• ضدپلاکت‌ها مثل آسپرین
• استاتین‌ها برای کاهش کلسترول
• داروهای ضد فشار خون در صورت لزوم
• بتابلاکرها و نیتراتها برای کاهش فشار روی قلب

3. آنژیوپلاستی و استنت‌گذاری

اگر انسداد رگ شدید باشد ممکن است نیاز به باز کردن رگ با بالون و قرار دادن استنت (فنر فلزی) وجود داشته باشد.

4. جراحی بای‌پس (CABG)

در موارد پیچیده یا انسدادهای متعدد جراحی بای‌ پس عروق کرونر انجام می‌شود تا مسیر جدیدی برای جریان خون ایجاد شود.

عوارض احتمالی بیماری عروق کرونر

در صورت عدم تشخیص و درمان بیماری عروق کرونر می‌تواند منجر به عوارض جدی شود:

• نارسایی قلبی
• مرگ ناگهانی قلبی
• سکته قلبی (انفارکتوس میوکارد)
• آریتمی‌های خطرناک (بی‌نظمی در ریتم قلب)

تفاوت بیماری عروق کرونر با سکته قلبی

بیماری عروق کرونر و سکته قلبی دو اصطلاح هستند که بسیاری از افراد آن‌ها را به جای هم به کار می‌برند.

در حالی که در واقع این دو با هم تفاوت دارند و در یک مسیر بیماری قلبی در دو مرحله متفاوت قرار می‌گیرند.

برای درک تفاوت این دو باید ابتدا بدانیم که عروق کرونر چه نقشی در بدن دارند. قلب برای اینکه بتواند خون را به سراسر بدن پمپاژ کند خود نیز به خون و اکسیژن نیاز دارد.

این وظیفه بر عهده رگ‌های خاصی به نام عروق کرونر است که روی سطح قلب قرار دارند. وقتی چربی‌ها، کلسترول و مواد دیگر در دیواره این رگ‌ها رسوب می‌کنند مسیر جریان خون تدریجاً تنگ می‌شود.

این حالت را بیماری عروق کرونر می‌نامند. در این مرحله خون‌رسانی به عضله قلب کاهش می‌یابد اما معمولاً هنوز به طور کامل قطع نشده است.

فرد ممکن است در هنگام فعالیت بدنی یا استرس احساس درد در قفسه سینه، تنگی نفس یا خستگی کند.

این درد معمولاً با استراحت یا مصرف داروهایی مانند نیتروگلیسیرین تسکین پیدا می‌کند.

اما اگر یکی از این پلاک‌های چربی در داخل رگ پاره شود بدن به طور طبیعی سعی می‌کند آن را ترمیم کند و در نتیجه لخته خون در همان نقطه تشکیل می‌شود.

اگر این لخته خون مسیر رگ را به طور کامل مسدود کند خون دیگر نمی‌تواند به بخشی از عضله قلب برسد.

در این حالت آن قسمت از عضله قلب دچار کمبود اکسیژن شده و شروع به آسیب دیدن می‌کند. به این وضعیت سکته قلبی یا انفارکتوس میوکارد گفته می‌شود.

بنابراین می‌توان گفت بیماری عروق کرونر نوعی بیماری زمینه‌ای و مزمن است که ممکن است سال‌ها بدون بروز علائم شدید ادامه داشته باشد.

در حالی‌که سکته قلبی نتیجه حاد و ناگهانی پیشرفت همین بیماری است.

در بیماری عروق کرونر معمولاً علائم تدریجی و خفیف‌ ترند ولی در سکته قلبی درد قفسه سینه معمولاً شدید، طولانی و همراه با علائمی مانند تعریق سرد، تهوع، ضعف و احساس مرگ قریب‌الوقوع است.

پیشگیری از بیماری عروق کرونر

پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. اقداماتی مانند تغذیه سالم، تحرک کافی، کنترل قند و فشار خون و ترک سیگار می‌توانند به‌ طور قابل توجهی احتمال بروز بیماری را کاهش دهند.

نتیجه‌گیری

بیماری عروق کرونر یکی از دلایل اصلی مرگ‌ و میر در جهان است اما با آگاهی، پیشگیری و درمان به‌ موقع می‌توان آن را کنترل کرد و زندگی سالمی داشت.

اگر در خانواده سابقه بیماری قلبی دارید یا علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس یا خستگی مزمن دارید مراجعه به پزشک متخصص قلب و بررسی وضعیت عروق کرونر بسیار ضروری است.

با اصلاح سبک زندگی و استفاده از درمان‌های مدرن، می‌توان از عوارض جدی بیماری عروق کرونر جلوگیری کرد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.

خدمات دکتر رامین بقایی

• پیوند قلب
• جراحی آئورت
• بیماری عروق کرونر
• مشاوره به مادران باردار
• جراحی دریچه های قلب
• جراحی کم تهاجمی قلبی
• تشخیص بیماری های قلبی
• جراحی تخصصی قلب کودکان

درباره دکتر رامین بقایی

دکتر رامین بقایی متخصص جراحی عمومی و فوق تخصص جراحی قلب و عروق (کودکان و بزرگسالان) می‌باشد.

آدرس: تهران – خیابان نلسون ماندلا (جردن)، بالاتر از تقاطع حقانی، خیابان پدیدار، پلاک ۶۲، طبقه سوم، واحد ۳۳

شماره تلفن: ۰۲۱۸۸۶۷۰۳۵۰

ایمیل: info @ dr-baghaei.com

اینستاگرام: dr.ramin.baghaei